(2012) Το πρόσωπο της ομίχλης

Πρωτότυπος τίτλος: В тумане (V tumane)

Αγγλικός τίτλος: In the fog

Η υπόθεση

Στην Σοβιετική Ένωση του 1942, ενώ η χώρα βρίσκεται υπό γερμανική κατοχή, δυο μέλη της αντίστασης, επισκέπτονται το σπίτι της οικογένειας του Sushenya (Vladimir Svirskiy) και παίρνουν μαζί τους τον νεαρό άντρα, με σκοπό να τον σκοτώσουν ως τιμωρία για την προδοσία που πιστεύεται ότι διέπραξε και που οδήγησε στην κρεμάλα τους τρεις αντιστασιακούς συνεργάτες του. Λίγο πριν την δολοφονία του όμως, οι τρεις άντρες δέχονται επίθεση με αποτέλεσμα τον τραυματισμό του Burov (Vladislav Abashin) κι ο Sushenya, με την συνοδεία του Voitik (Sergei Kolesov), θα πάρει την απόφαση να μεταφέρει τον μισο-πεθαμένο Burov εκεί που θα του ζητηθεί.

Η κριτική

Ο Sergei Loznitsa στηριζόμενος σε ένα ιστορικό μυθιστόρημα του Vasili Bykov, στην δεύτερη ταινία μυθοπλασίας που σκηνοθετεί, αποπειράται ν' αποδώσει όσο το δυνατόν πιστότερα το ηθικό δράμα που βίωσαν οι απλοί άνθρωποι που έζησαν την βιαιότητα της γερμανικής κατοχής.

Επιλέγοντας ως ήρωες τρεις άκρως διαφορετικούς χαρακτήρες, των οποίων τις ιστορίες θα δούμε να παρεμβάλλονται με την μορφή ιντερλούδιου κατά την διάρκεια εξέλιξης της πλοκής, εμπλουτίζοντας τοιουτοτρόπως την μακρόσυρτη πορεία των ηρώων προς μια "άγνωστη" κατεύθυνση, ο Loznitsa προσπαθεί να αναδείξει όλες τις ανθρώπινες φιγούρες που συμμετείχαν ενεργά ή μη στον αγώνα των αντιστασιακών.

Ως κεντρικό ήρωα έτσι, γνωρίζουμε τον Sushenya, έναν άντρα που έχει αδικηθεί από τον περίγυρό του, αλλά κι από τον ίδιο του τον εαυτό, ο οποίος σταδιακά οδεύει προς την αγιοποίησή του, καθώς το ηθικό του σθένος ξεπερνά το έμφυτο ένστικτο της επιβίωσης και τον υποχρεώνει να κρατήσει έναν ακέραιο χαρακτήρα ακόμα κι απέναντι σε έναν άνθρωπο που πρόθυμα θα τον θανάτωνε. Έπειτα παρουσιάζεται ο χαρακτήρας του Burov, ενός αντιστασιακού, που αρνείται ν' αφήσει την πατρίδα του στα χέρια ανάξιων ανδρών, χωρίς έστω να δώσει τον δικό του αγώνα να υπερασπιστεί αυτά που ανήκουν στον λαό του και τέλος, μας συστήνεται ο Voitik, ένα εγωκεντρικό πλάσμα που δίνει την αίσθηση ότι τυχαία βρέθηκε να υπηρετεί την αντίσταση.

Μέσα από την συνάντηση των τριών αυτών ανδρών και την πορεία τους στα ομιχλώδη δάση των δυτικών συνόρων της Σοβιετικής Ένωσης, ερχόμαστε αντιμέτωποι με μια προσπάθεια απεικόνισης της εμπόλεμης υπαίθρου, μέσα από ένα θρησκευτικό πρίσμα, στο οποίο ο πρωταγωνιστής προσομοιώνεται με τον Χριστό που εδώ, αντί να κουβαλά στον Γολγοθά του ένα σταυρό, κουβαλά με απαράμιλλη υπομονή τον παρ' ολίγον δολοφόνο του. Ταυτόχρονα όμως κι οι δυο αντάρτες μοιάζουν να αναπαριστούν τους δυο ληστές της Σταύρωσης.

Με την ιστορία του Burov να προηγείται, αυτή του Sushenya ν' ακολουθεί και του Voitik να κλείνει τον κύκλο των αναδρομών, είναι σαν να παρουσιάζεται στον θεατή η εικόνα της Σταύρωσης, όπου στην μέση βρίσκεται ο Μεσσίας, εκ δεξιών ο καλός κι εξ αριστερών ο κακός ληστής. Παρόλο το συμβολισμό της όμως, οι ρυθμοί της ταινίας είναι βασανιστικά αργοί, χωρίς παράλληλα η φωτογραφία της να εξισορροπεί στο ελάχιστο την αραιή αφηγηματική της, γεγονός που αφήνει τον θεατή να χαθεί στις σκέψεις του και δεν τον κρατά ενεργό κατά την διάρκειά της, κάνοντας έτσι την παραγωγή στο σύνολό της να μοιάζει ανούσια και ξεπερασμένη.

Για τους παραπάνω λόγους λοιπόν "Το πρόσωπο της ομίχλης" προτείνεται κυρίως στο φεστιβαλικό κοινό των κινηματογραφικών αιθουσών, καθώς δύσκολα θα εκτιμηθεί ακόμα κι από το εν γένει σινεφίλ κοινό.

Βαθμολογία: 1/5

Τα σχετικά

Ρώσικο δράμα του 2012, βασισμένο σε μυθιστόρημα του Vasili Bykov, σε σενάριο και σκηνοθεσία του Sergei Loznitsa, διάρκειας 127 λεπτών, με βασικούς πρωταγωνιστές, τους Vladimir Svirskiy, Vladislav Abashin και Sergei Kolesov.

Οι σύνδεσμοι

Trailer 

Imdb 

Rotten Tomatoes 

(1926) Η μάνα

Πρωτότυπος τίτλος: Мать (Mat)

Αγγλικός τίτλος: Mother

Η υπόθεση

Κατά τη διάρκεια του 1905, μια μάνα (Vera Baranovskaya) χάνει τον αυταρχικό της σύζυγο σε μια διαμάχη των δυο αντίπαλων στρατοπέδων της Ρωσίας της εποχής. Έχοντας πλέον ως μόνο της μέλημα τη φροντίδα του γιου της, Pavel (Nikolai Batalov), ο οποίος είναι μέλος της ομάδας των επαναστατών, παραδίδει στις αρχές, που έχουν έρθει να συλλάβουν τον νεαρό Pavel, τα κρυμμένα όπλα, θεωρώντας πως με αυτόν τον τρόπο θα γλυτώσει τη ζωή του. Αντίθετα απ' αυτό που νομίζει, όμως, αποδεικνύει ότι ο γιος της είναι όντως ένοχος και συμβάλλει στην καταδίκη του. Μετά από αυτό της το σφάλμα, συνειδητοποιεί ότι οι επαναστάτες έχουν συνείδηση κι ενώνει τις δυνάμεις της μαζί τους, προσπαθώντας να βοηθήσει τον γιο της να επανακτήσει την ελευθερία του.

Η κριτική

"Η μάνα" είναι ένα από τα σημαντικότερα πολιτικά δράματα που έδωσε στον κινηματογράφο η σοβιετική πρωτοπορία κι αποτελεί διασκευή του ομώνυμου βιβλίου, του 1907, του σπουδαίου Maxim Gorky. Παράλληλα, δε, αποτελεί και την πρώτη ταινία μυθοπλασίας, ενός εκ των κυριότερων εκφραστών του κινήματος αυτού, του Vsevolod Pudovkin.

Η αλήθεια είναι πως η συγκεκριμένη ταινία, δεν συνιστά ακριβώς την μεταφορά του λογοτεχνικού κειμένου του Gorky στην μεγάλη οθόνη, αλλά αντίθετα είναι κατάλληλα προσαρμοσμένη έτσι ώστε να περνά, όσο το δυνατόν καλύτερα, τα ίδια νοήματα μ' αυτά της έντυπης έκδοσής της, πράγμα αδύνατον στην περίπτωση της πιστής αναπαράστασης του περιεχομένου της. Το πείραμα αυτό λοιπόν, τόσο σεναριακά, όσο και σκηνοθετικά, πετυχαίνει, γράφοντας ιστορία στον κινηματογράφο, κυρίως λόγω της εξαίρετης χρήσης του μοντάζ.

Ο Pudovkin, ξεκινά την ταινία του παρουσιάζοντας τον χρόνο εξέλιξης του δράματος με την προβολή της χρονολογίας, αλλά και τον τόπο, μέσω διαφόρων φωτογραφιών που απεικονίζουν το τοπίο της περιόδου. Έπειτα, στους τίτλους της, παράλληλα με τα ονόματα των συντελεστών εμφανίζει και τις φωτογραφίες τους, γεγονός που καταφέρνει να εκπλήξει ακόμα και σήμερα. Κατά την εισαγωγή του θεατή στο δράμα, επίσης, φροντίζει να ενημερώσει, μέσω της χρήσης λεζάντας, για την ιδιότητα των προσώπων, αποφεύγοντας περιττές σπατάλες του κινηματογραφικού χρόνου.

Σε γενικές γραμμές, αξίζει ν' αναφέρουμε ότι χαρακτηριστικό γνώρισμα της συγκεκριμένης ταινίας, είναι η λιτή, αλλά και ταυτόχρονα ορθή χρήση του χρόνου της διάρκειάς της, κάτι που δεν οφείλεται μόνο στην απίστευτη σύνδεση των σκηνών της, αλλά και στις εκπληκτικές κι εκφραστικές ερμηνείες των ηθοποιών της.

Το συγκεκριμένο έργο, βέβαια, χωρίς να παρουσιάζει ακραία απομάκρυνση από τους κανόνες της σοβιετικής πρωτοπορίας, που ήθελαν το πλήθος να πρωταγωνιστεί και να μην συμμετέχουν επαγγελματίες ηθοποιοί, καταφέρνει με εκπληκτικό τρόπο να περάσει από το προσωπικό δράμα, που προβάλλει στην αρχή, της απώλειας της μάνας, στο συλλογικό δράμα του φτωχού εργάτη, μεταμορφώνοντας παράλληλα την μάνα, σε σύμβολο της Πρώτης Ρώσικης επανάστασης του 1905.

Αξίζει τέλος, να σταθούμε περισσότερο και στον διαφορετικό, αλλά εξαίσιο, τρόπο, με τον οποίο ο Pudovkin χρησιμοποιεί το μοντάζ. Σε αντίθεση με τον μεγαλύτερο εκφραστή του κινήματος αυτού, του Sergei M. Eisenstein, αντί να ενώνει άκρως αντιθετικές σκηνές, που μεταφέρουν την αναταραχή ενός επαναστατημένου λαού στον κινηματογραφικό θεατή, χρησιμοποιεί το μοντάζ, συμπληρωματικά, έχοντας ως κύριο μέλημα την πλήρη κατανόηση των νοημάτων της ταινίας του κι έτσι, ανάμεσα σε όλες τις αριστουργηματικές εικόνες που χρησιμοποιεί επεξηγηματικά, βλέπουμε κι αυτήν της θραύσης των πάγων, όταν οι εργάτες ξεσηκώνονται.

Ακόμη κι αν αποτελεί την πρώτη ταινία μεγάλου μήκους του Vsevolod Pudovkin και το πρώτο κινηματογραφικό σενάριο του Nathan Zarkhi, "Η μάνα", είναι ένα από τα ωραιότερα, ίσως όχι από τα πιο χαρακτηριστικά, έργα της σοβιετικής πρωτοπορίας και ταυτόχρονα συγκαταλέγεται, από πολλούς κριτικούς, στις καλύτερες ταινίες όλων των εποχών. Αν ανήκετε, λοιπόν, στο σινεφίλ κοινό και δεν έχει τύχει να την παρακολουθήσετε μέχρι στιγμής, προτείνεται ανεπιφύλακτα. Αν πάλι, δεν έχει τύχει να παρακολουθήσετε πολλές ταινίες της σοβιετικής πρωτοπορίας, πιστεύω ότι είναι μια καλή ευκαιρία ν' ανακαλύψετε την μαγεία του συγκεκριμένου είδους. Τέλος, αν δεν έχετε τριφτεί και πολύ με το βωβό σινεμά, δεν θα σας πρότεινα να επιλέξετε την συγκεκριμένη γι' αρχή, λόγω της ιδιόμορφης πολιτικής θεματικής της.

Βαθμολογία: 4/5

Τα σχετικά

Σοβιετικό πολιτικό δράμα του 1926, βασισμένο στο ομώνυμο βιβλίο του Maxim Gorky, σε σενάριο του Nathan Zarkhi και σκηνοθεσία του Vsevolod Pudovkin, διάρκειας 89 λεπτών, με βασικούς πρωταγωνιστές, τους Vera Baranovskaya, Nikolai Batalov, Aleksandr Chistyakov και Anna Zemtsova.

Οι σύνδεσμοι

Trailer 

Imdb 

Rotten Tomatoes 

(1988) Η καρδιά ενός σκύλου

Πρωτότυπος τίτλος: Собачье сердце (Sobachye serdtse)

Αγγλικός τίτλος: Heart of a dog

Η υπόθεση

Βρισκόμαστε στην Ρωσία, λίγο μετά την Οκτωβριανή Επανάσταση, όπου ένας σπουδαίος Ρώσος επιστήμονας, ο καθηγητής Filipp Filippovich Preobrazhensky (Evgeni Evstigneev), υιοθετεί έναν αδέσποτο σκύλο, στον οποίο και μεταμοχεύει, στα πλαίσια ενός πειράματος, την καρδιά και την υπόφυση ενός μικρο-κακοποιού. Καθώς περνάνε οι μέρες κι ο σκύλος αναρρώνει, το πειραματόζωο, θ' αρχίσει σταδιακά να παίρνει ανθρώπινη μορφή και χαρακτηριστικά, κληρονομώντας όμως όλα τα αρνητικά στοιχεία του χαρακτήρα του ατόμου, στο οποίο ανήκαν αρχικά τα εμφυτευμένα μέλη του.

Η κριτική

"Η καρδιά ενός σκύλου" αποτελεί μια εύστοχη σάτιρα για το ρόλο της Οκτωβριανής Επανάστασης, της επιστήμης και των εκπροσώπων τους, αλλά κατά βάση, μ' ένα κωμικο-τραγικό τρόπο, θέτει ένα φιλοσοφικό ερώτημα σχετικά με την ανθρώπινη φύση και το κατά πόσο είναι εφικτό να μεταμορφωθεί το οποιοδήποτε ζώο σε άνθρωπο.

Όπως θα δούμε, η ταινία ξεκινά μ' έναν εσωτερικό μονόλογο του σκύλου, ο οποίος βλέποντας την φτώχεια των ανθρώπων που υπάρχει γύρω του, παρατηρεί, μ' έναν απόλυτα λογικό τρόπο, ότι σύντομα θα έρθει το τέλος του, καθώς, αν εκείνοι δεν μπορούν να θρέψουν τους εαυτούς τους, ποιός θα δώσει κάτι και σ' αυτόν τον κακομοίρη που πεινάει;

Για καλή του τύχη όμως, στον δρόμο του θα βρεθεί ένας φιλόδοξος επιστήμονας, ο οποίος χρειάζεται έναν αδέσποτο σκύλο για να πραγματοποιήσει το πείραμά του. Απόλυτα πεπεισμένος, ο καθηγητής, ότι ο σκύλος δεν θα επιβιώσει της επέμβασης, φροντίζει πρώτα να δυναμώσει τον οργανισμό του υποψήφιου πειραματόζωου, αλλά και να βρει τον υποψήφιο δότη, κι έπειτα πραγματοποιεί την μεταμόσχευση.

Όπως βλέπουμε προτού γίνει η επέμβαση, ο σκύλος, παρουσιάζει δείγματα ενός έντονου χαρακτήρα, καθώς είναι μαθημένος στους δρόμους κι όπως και να το κάνουμε σκέφτεται σαν σκύλος. Όμως, αφού γίνει η μεταμόσχευση κι ο σκύλος μεταμορφωθεί σταδιακά σε άνθρωπο, τα πράγματα θα βγουν εκτός ελέγχου. Ναι μεν, το δημιούργημα του γιατρού Filipp Filippovich Preobrazhensky, διατηρεί την απέχθεια των σκύλων για τις γάτες και νιώθει την ανάγκη να μην αποχωριστεί το σκυλίσιο όνομά του, όμως η συμπεριφορά του μοιάζει όλο και περισσότερο σ' αυτήν που θα μπορούσε να έχει ο αποθανών δότης.

Ο σκύλος, χάνει την λογική του σκέψη, έχει τον νου του μόνο στο αλκοόλ, ληστεύει ό,τι βρει, παρενοχλεί τις δυο υπηρέτριες του γιατρού, είναι θρασύς, άβουλος κι απεχθάνεται την οποιαδήποτε καλλιεργημένη σκέψη. Όλα αυτά τα στοιχεία, φυσικά, εκτός από τις τραγελαφικές σκηνές που προσφέρουν στο κοινό, καθιστούν τον πρώην σκύλο το τέλειο πρόσωπο για να χειραγωγηθεί από τον οποιονδήποτε επιτήδειο.

Έτσι, ο Schwonder (Roman Kartsev), ένας μπολσεβίκος γείτονας, ο οποίος ανήκει στο κόμμα κι είναι παράλληλα μέλος της Επιτροπής Στέγασης, έχοντας δημιουργήσει έχθρα με τον γιατρό, καθώς ο δεύτερος αρνείται να παραχωρήσει κάποιο από τα επτά δωμάτια του σπιτιού του, θα εκμεταλλευτεί την ανικανότητα του αλιτήριου αυτού πλάσματος, θα τον ωθήσει να διεκδικήσει τα δικαιώματά του και κατά συνέπεια θα δημιουργήσει ακόμα μεγαλύτερα προβλήματα στον καθηγητή. Βέβαια, από την άλλη, ασκεί σάτιρα και στον ίδιο τον επιστήμονα, ο οποίος είναι μεν ο εκφραστής της κοινής λογικής, της ευγένειας και της θέλησης για πρόοδο, αλλά όπως και να το κάνουμε, υπεύθυνος της τραγικής αυτής κατάστασης, είναι ο ίδιος κι η ματαιοδοξία του να προσαρμόσει την φύση σε κάτι αφύσικο.

Η ταινία, παρουσιάζει ιδιαίτερο ενδιαφέρον, καθώς βασίζεται στο αριστοτεχνικό κι ευφυές σατιρικό λογοτεχνικό κείμενο του Mikhail A. Bulgakov. Βέβαια, ακριβώς επειδή παραμένει πιστή στο μυθιστόρημα του μεγάλου Ρώσου λογοτέχνη, κινηματογραφικά, χωλαίνει σε αρκετά σημεία, καθώς είναι αδύνατον να μεταφερθεί αυτούσια η λογοτεχνική ατμόσφαιρα στην μεγάλη οθόνη. Σε κάποια σημεία, η ταινία, είναι σατιρική και κωμική, σε κάποια άλλα βαθυστόχαστη και φιλοσοφική, δίνοντας ένα αρκετά ασαφές αποτέλεσμα. Ωστόσο, αξίζει ν' αναφέρουμε ότι η επιλογή ασπρόμαυρης εικόνας αποτελεί ένα όμορφο στοιχείο που παραπέμπει στην εποχή που διαδραματίζεται η ιστορία κι οι ερμηνείες των ηθοποιών είναι ιδιαίτερα καλές.

Κατά συνέπεια, το έργο, προτείνεται στο σινεφίλ κοινό, στους θαυμαστές του Bulgakov, αλλά και της Σοβιετικής κινηματογραφίας, και σε όσους ενδιαφέρουν τα στοχαστικά ερωτήματα με επίκεντρο την φύση του ανθρώπου, καθώς το κεντρικό θέμα της ταινίας αποτελεί η εν δυνάμει μεταμόρφωση ενός ζώου σε άνθρωπο, πουθενά όμως δεν διευκρινίζεται αν μιλάμε για ένα ζώο στην φυσιολογία του (σκύλο) ή για ένα ζώο στον τρόπο σκέψης του (δότη).

Βαθμολογία: 2,5/5

Τα σχετικά

Σοβιετική σάτιρα του 1988, βασισμένη στο ομώνυμο βιβλίο του Mikhail A. Bulgakov, σε σενάριο της Natalya Bortko και σκηνοθεσία του Vladimir Bortko, διάρκειας 136 λεπτών, με βασικούς πρωταγωνιστές, τους Evgeni Evstigneev, Vladimir Tolokonnikov, Boris Plotnikov και Roman Kartsev.

Οι σύνδεσμοι

Trailer 

Imdb 

Rotten Tomatoes

(1964) Άμλετ

Πρωτότυπος τίτλος: Гамлет (Gamlet)

Αγγλικός τίτλος: Hamlet

Η υπόθεση

Η Δανία θρηνεί τον θάνατο του βασιλιά της, όμως μέσα σ' ένα διάστημα δυο μηνών μόλις, ο νέος βασιλιάς κι αδελφός του αποθανόντος, Κλαύδιος (Mikhail Nazvanov), διοργανώνει γιορτή στο παλάτι, για να γιορτάσει τον γάμο του με την χήρα βασίλισσα και μητέρα του πρίγκιπα Άμλετ (Innokentiy Smoktunovskiy), Γερτρούδη (Elza Radzina). Το φάντασμα του νεκρού βασιλιά, θα εμφανιστεί στον πρίγκιπα Άμλετ, αποκαλύπτοντάς του ότι στην πραγματικότητα δολοφονήθηκε από τον Κλαύδιο και θα του ζητήσει να πάρει εκδίκηση για τον φόνο. Ο Άμλετ, διχασμένος, σχεδιάζει ν' αποκαλύψει την σκευωρία του Κλαύδιου και ν' αποδώσει δικαιοσύνη, όπως τον διέταξε το φάντασμα του πατέρα του. Μέσα από μια σειρά αλληλένδετων γεγονότων, το βασίλειο της Δανίας, καλύπτεται από ένα πέπλο θανάτου, του οποίου θύματα είναι κι αθώα πλάσματα, όπως η Οφηλία (Anastasiya Vertinskaya).

Η κριτική

Ο "Άμλετ" του Grigori Kozintsev θεωρείται, από πολλούς κριτικούς, η καλύτερη μεταφορά του θεατρικού έργου του William Shakespeare, στην μεγάλη οθόνη, κι αυτό όχι άδικα. Όντας, δε, ένα κλασικό πια, δημιούργημα, του οποίου η αρτιότητα αγγίζει την κινηματογραφική τελειότητα, χωρίς να διαβρώνει ούτε στο ελάχιστο, το θεατρικό κείμενο, είναι πρακτικά αδύνατον ν' ασκηθεί κριτική, χωρίς αυτή να καταλήγει να πλέκει, ουσιαστικά, εγκώμιο στον σκηνοθέτη.

Επειδή, επίσης, δεν αξίζει τον κόπο να σταθεί κάποιος στην ανάλυση των χαρακτήρων του έργου, μιας κι ο "Άμλετ" έχει υποστεί άπειρες αναλύσεις με το πέρας των χρόνων, καθώς θεωρείται από πολλούς το ύψιστο αριστούργημα του Άγγλου δραματουργού, θα κάνω μια αναγωγή στην βασική διαφορά θεάτρου και κινηματογράφου για να εξηγήσω, μετά, τον λόγο που η συγκεκριμένη απόδοση του έργου, αξίζει αντικειμενικά να συγκαταλέγεται στα αριστουργήματα της έβδομης τέχνης.

Με την έναρξη του κινηματογράφου, τα θέατρα, σε παγκόσμια κλίμακα, υπέστησαν μεγάλο πλήγμα. Κι αυτό, γιατί ήταν πολύ δύσκολο ένας θίασος να συναγωνιστεί τα κοντινά πλάνα στα πρόσωπα των ηθοποιών, που έκαναν εμφανή τα συναισθήματα των χαρακτήρων σε όλη την αίθουσα κι όχι μόνο στους προνομιούχους των πρώτων σειρών ή των πλουσίων αρχόντων που, από τα θεωρεία τους, μπορούσαν, με τα κιάλια, να έχουν μια καθαρή εικόνα των προσώπων των ηθοποιών. Το κυριότερο όμως, ήταν φύσει αδύνατον, ένας θίασος να συναγωνιστεί τις μαγικές εικόνες, εξωτικών τοπίων, που είχε τη δυνατότητα ο κινηματογράφος να παρουσιάσει στον θεατή.

Γι' αυτό το λόγο, οι θίασοι σταδιακά αναγκάστηκαν να προσαρμόσουν το ρεπερτόριό τους, ανεβάζοντας κλασικά δράματα, των οποίων το περιεχόμενο είχε τη δυνατότητα να συγκινήσει και να παιδεύσει τον θεατή. Έτσι, σταδιακά, επήλθε ένας διαχωρισμός του κοινού. Τα λαϊκά στρώματα, έδειχναν μια ξεκάθαρη προτίμηση στον κινηματογράφο, του οποίου ο κύριος στόχος ήταν η ψυχαγωγία, ενώ οι ανώτερες τάξεις, συνέχιζαν να επιλέγουν το θέατρο στις εξόδους τους, καθώς εκτός από ψυχαγωγία, προσέφερε παράλληλα και παίδευση του κοινού.

Σήμερα, βέβαια, οι εποχές έχουν αλλάξει. Ο κινηματογράφος είναι μια αναγνωρισμένη μορφή τέχνης, που έχει δώσει πολλά ποιοτικά διαμάντια. Παρόλα αυτά, όμως, η αντίληψη ότι το μέσο αυτό αποτελεί μια πιο ευτελή μορφή τέχνης, συγκριτικά με το θέατρο, δεν έχει εκλείψει. Το γεγονός αυτό, δεν μπορώ να το χαρακτηρίσω παράλογο, καθώς αν αναλογιστεί κανείς το χρονικό διάστημα που καλύπτει η ιστορία του θεάτρου, συγκριτικά με του κινηματογράφου, εύκολα καταλαβαίνει ότι τα θεατρικά έργα που έχουν διασωθεί μέχρι και σήμερα, έχουν μια αρτιότητα διαχρονική που, πολύ δύσκολα, θα μπορέσει να τα συναγωνιστεί μια τέχνη που γεννήθηκε πριν έναν αιώνα.

Κι έρχομαι, λοιπόν, στο προκείμενο. Τα έργα του Shakespeare, διακρίνονται για την τραγικότητα των ηρώων τους. Τραγικότητα που, όμοια με αυτή των αρχαίων τραγωδιών, οφείλονται στη σύγκρουση του ήρωα με τη μοίρα του κι οδηγούν στην κάθαρση της ψυχής του θεατή. Ο κορυφαίος τραγικός ήρωας, επίσης, του κορυφαίου Άγγλου δραματουργού, θεωρείται ο Άμλετ κι έπειτα ο Βασιλιάς Ληρ.

Αν και τα έργα του γνωστού τραγικού ποιητή, είναι πολυπρόσωπα κι η σκηνή απαιτεί πολλές εισόδους κι εξόδους, οπότε θεωρητικά είναι ένας εύκολος δραματουργός για κινηματογραφική μεταφορά, η πραγματικότητα μάλλον αναιρεί την άποψη αυτή. Η τραγικότητα των έργων του Shakespeare, δυστυχώς, δεν βρίσκεται μόνο στους ήρωές του, αλλά και στον λυρισμό του λόγου τους. Έναν λυρισμό καθαρά θεατρικό, που, αν δεν είχα δει τον "Άμλετ" του Kozintsev θα έλεγα ότι είναι αδύνατο να μεταφερθεί κινηματογραφικά, χωρίς ίχνος θεατρικής αναφοράς και να διατηρήσει το μεγαλείο του αρχικού κειμένου.

Ο Kozintsev, έχοντας κάνει μια επεξεργασία οχτώ ετών στο σενάριο και έχοντας σπαταλήσει δυο χρόνια για τα γυρίσματα του σοβιετικού "Άμλετ", έχει καταφέρει να διατηρήσει τον λυρισμό του σαιξπηρικού κειμένου, συμπληρωμένου με μια εικόνα τόσο ρεαλιστική, που κάνει τον θεατή να ξεχάσει τη θεατρική αναφορά και τον ωθεί ν' αναγνωρίσει τον καθημερινό άνθρωπο κι όχι τον τραγικό ήρωα, στον κινηματογραφικό χαρακτήρα του Άμλετ.

Η ερμηνεία του Innokentiy Smoktunovskiy, ως Άμλετ, είναι κάτι παραπάνω από εξαιρετική. Η πλαισίωσή του, δε, από εφάμιλλες ερμηνείες, όπως αυτή του Mikhail Nazvanov, ως Κλαύδιος, ή της Anastasiya Vertinskaya, ως Οφηλία και της Elza Radzina, ως Γερτρούδη, συνθέτουν ένα δράμα υποκριτικής αρτιότητας, το οποίο, συμπληρώνει η ευφάνταστη μουσική επένδυση του κορυφαίου συνθέτη, Dmitri Shostakovich. Η μουσική του έργου, χωρίς να έχει την λειτουργία της συνοδείας, μεταφέρει στον θεατή τη συναισθηματική φόρτιση των σκηνών, αιχμαλωτίζοντάς τον.

Όσον αφορά τη σκηνοθεσία τώρα, το κυριότερο στοιχείο της αριστουργηματικότητάς της, είναι ότι προσανατολίζεται κινηματογραφικά κι όχι θεατρικά. Όμως, αξίζει ν' αναφέρουμε τις υπέροχες εμπνεύσεις εικόνας, που μένουν ανεξίτηλες στο μυαλό του θεατή. Κάποιες από αυτές, είναι η αντίθεση της βραχώδους στεριάς με την τρικυμισμένη θάλασσα, της τεράστιας σκιάς του βασιλιά που καλύπτει ολόκληρο το κάστρο της Δανίας ή της θεατρικής αναπαράστασης του φόνου του βασιλιά, που γίνεται υπό το φως της δάδας και με φόντο την θάλασσα.

Κατά κύριο λόγο, προτείνεται στο σινεφίλ κινηματογραφικό κοινό, αλλά και στους λάτρεις του θεάτρου, καθώς το συγκεκριμένο έργο αποτελεί την απόδειξη ότι ο κινηματογράφος, είναι μια ισάξια μορφή τέχνης.

Βαθμολογία: 5/5

Τα σχετικά
Σοβιετικό δράμα του 1964, βασισμένο στο ομώνυμο θεατρικό έργο του  William Shakespeare, σε μετάφραση του Boris Pasternak, σενάριο και σκηνοθεσία του Grigori Kozintsev και μουσική του Dmitri Shostakovich, διάρκειας 140 λεπτών, με βασικούς πρωταγωνιστές, τους Innokentiy Smoktunovskiy, Anastasiya Vertinskaya, Mikhail Nazvanov, Elza Radzina, Vladimir Erenberg και Stepan Oleksenko.

Οι σύνδεσμοι
Trailer 
Imdb 
Rotten Tomatoes